Αυτοδιαχείρηση και Οργάνωση στα σχολεία Waldorf - Steiner

"Αυτοδιαχείριση και Οργάνωση στα σχολεία    Waldorf "
1.   Εισαγωγή.

Στις 15 Σεπτεμβρίου 1919 λειτούργησε στη Στουτγάρδη της Γερμανίας το πρώτο σχολείο Waldorf με 256 παιδιά και οκτώ τάξεις. Το σχολείο ιδρύθηκε υπό την εποπτεία του Rudolf Steiner βασισμένο στις αρχές της κοινωνιολογικής θεωρίας που ο ίδιος είχε αναπτύξει.  Η πρόθεση του Steiner ήταν, το σχολείο να είναι ανεξάρτητο από τον έλεγχο του κράτους και αυτοδιοικούμενο. Κατά την άποψή του θα έπρεπε να βασίζεται στις εξής τρεις αρχές:
1.   Το σχολείο πρέπει να είναι απαλλαγμένο από τον έλεγχο του κράτους, ως μέρος μιας ελεύθερης πολιτιστικής ζωής.
2.   Οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να συμμετέχουν σε κεντρικό επίπεδο στη λειτουργία του σχολείου και στη λήψη αποφάσεων.
3.    Το σχολείο θα πρέπει να οργανωθεί σε δημοκρατικές αρχές σύμφωνα με τις οποίες οι εκπαιδευτικοί είναι ίσοι αλλά υπεύθυνοι για συγκεκριμένες αρμοδιότητες απέναντι σε άτομα και επιτροπές.

 2. Αυτοδιαχείριση.

Η έννοια της αυτοδιαχείρισης κατά τον Steiner σήμαινε ότι οι εκπαιδευτικοί των συγκεκριμένων σχολείων δεν πρέπει μόνο παρέχουν μια ποιοτική εκπαίδευση στα παιδιά, αλλά θα πρέπει επίσης να εμπλέκονται σε θέματα λήψης αποφάσεων και διοίκησης. Έτσι τα σχολεία Waldorf σε όλο τον κόσμο είναι αυτοδιοικούμενα με την έννοια ότι δεν υπάρχει κάποιο περιφερειακό ή εθνικό όργανο που να ελέγχει τη λειτουργία τους. Στα σχολεία αυτά, οι εκπαιδευτικοί, οι γονείς και το διοικητικό προσωπικό υπάρχουν για να εξυπηρετούν τις ανάγκες της ανάπτυξης του παιδιού.
Η αντανάκλαση των αρχών του Steiner σχετικά με την οργάνωση ενός σχολείου μπορούν να συμπυκνωθούν στο παρακάτω διάγραμμα.
- Ο Πνευματικός Διάλογος.
Βασίζεται στην αρχή της Ελευθερίας και του κοινού οράματος
Αναφέρεται στην Αριστοκρατική κουλτούρα του δάσκαλου.
-Ο διάλογος μεταξύ ανθρώπων.
Βασίζεται στην αρχή της Ισότητας (Δικαιώματα και Υποχρεώσεις)
Αναφέρεται στην Δημοκρατική λειτουργία του σχολείου.
-Ο διάλογος με την Γη.
Βασίζεται στην αρχή της Αδελφότητας
Αναφέρεται στον Δημόσιο τρόπο λειτουργίας των υπηρεσιών του σχολείου.
Στα ανεπτυγμένα σχολεία Waldorf υπάρχουν συνήθως τρεις κύριες ομάδες λήψης αποφάσεων και οκτώ βασικά συμβούλια καθώς επίσης και ανεξάρτητες επιτροπές και ομάδες εργασίας.

http://leadtogether.org/wp-content/uploads/2014/01/Partnerships-of-Hope-Schaefer.pdf

   2.1.Οι τρεις κύριες ομάδες λήψης αποφάσεων
          είναι:                   

α) Το Σχολικό συμβούλιο ή το Σώμα των δασκάλων
β) το Σχολικό Διοικητικό Συμβούλιο
γ) η Εκτελεστική Επιτροπή ή Διοικητική Ομάδα.

   2.1.1.Το Σχολικό συμβούλιο ή Σώμα των δασκάλων:                            
    Έχει τις εξής αρμοδιότητες :
• Η εμβάθυνση της κατανόησης και της δέσμευσης των δασκάλων στην παιδαγωγική μέθοδο Waldorf καθώς και η μεταξύ τους αλληλεκπαίδευση.
• Η διασφάλιση της εκπαιδευτικής αριστείας μέσω της πρόσληψης, της καθοδήγησης, της αξιολόγησης και της απόλυσης των διδασκόντων και του προσωπικού και η ανάπτυξη των κατάλληλων πολιτικών και διαδικασιών για να γίνει αυτό.
• Η Διατήρηση και διενέργεια του προγράμματος εορτών του σχολείου.
• Η επίβλεψη της διοικητικής ζωής και του προγραμματισμού των σχολικών δραστηριοτήτων.
• Η Τήρηση και η ανάπτυξη του σχολικού οικονομικού προϋπολογισμού σε συνεργασία με την Επιτροπή Οικονομικών και το Διοικητικό Συμβούλιο και η μέριμνα για την χρηματοδότηση του σχολείου.
• Επιλογή αντιπροσώπων ή εκπροσώπων οι οποίοι συμμετέχουν στο Διοικητικό Συμβούλιο καθώς και σε άλλες ομάδες και επιτροπές.
• Η σύσταση επιτροπών για τη διενέργεια εργασιών της σχολής, όπως η επιτροπή επιλογής προσωπικού ή η επιτροπή που αναλαμβάνει την διενέργεια σχολικών εορτών.
• Η φροντίδα της εύρυθμης λειτουργιάς και διατήρησης υγιούς κλίματος συνεργασίας για όλη τη σχολική κοινότητα.


Κάθε δάσκαλος, συνήθως μετά από παραμονή ενός έτους στο σχολείο έχει το δικαίωμα να εκλεγεί στο Σώμα των Δασκάλων. Δεν το κάνουν όλοι. Όταν όμως κάποιος δάσκαλος αποφασίσει να συμμετάσχει στο Σώμα των Δασκάλων, αναλαμβάνει μεγαλύτερη δέσμευση απέναντι στους άλλους δασκάλους, στο σχολείο και στην ανθρωποσοφία γενικότερα. Επιφορτίζεται με επιπλέον ευθύνες σε σχέση με την ανάπτυξη του σχολείου, με την οργάνωση του, και με την κοινότητα που το περιβάλει.

http://urbanprairie.org/wp-content/uploads/2014/04/The-Organization-of-the-Waldorf-School.pdf

     2.1.2.Το Διοικητικό Συμβούλιο:

     Είναι η δεύτερη σημαντική ομάδα λήψης αποφάσεων στα σχολεία Waldorf  και έχει συνήθως τις ακόλουθες αρμοδιότητες :
• Η επίβλεψη και τήρηση της αποστολής και του σκοπού του σχολείου .
• Η διασφάλιση της οικονομικής ευρωστίας του σχολείου μέσω της καλής οικονομικής διαχείρισης, καθώς και η προσπάθεια για την προώθηση μιας εύρωστης ανάπτυξης (fundraising).
• Η φροντίδα τήρησης όλων των τοπικών, περιφερειακών και εθνικών νομικών απαιτήσεων.
• Η επιλογή ποιοτικού διοικητικού προσωπικού σε συνεργασία με το Σχολικό Συμβούλιο.
• Η ανάπτυξη και διατήρηση των κτιριακών εγκαταστάσεων του σχολείου και ο οικονομικός σχεδιασμός για την κάλυψη των μελλοντικών αναγκών του.
• Η δημιουργία μακροχρόνιου Στρατηγικού Σχεδιασμού για τις ανάγκες του σχολείου.


Στα περισσότερα σχολεία Waldorf  το Διοικητικό Συμβούλιο αποτελείται από 9-12 άτομα. Η πλειοψηφία είναι γονείς και φίλοι του σχολείου.  Συνήθως περιλαμβάνονται  δύο έως τέσσερις εκπρόσωποι των εκπαιδευτικών που επιλέγονται από το Σχολικό Συμβούλιο. Η θητεία του διαρκεί από 2 έως 3 έτη εξασφαλίζοντας έτσι τον κύκλο εργασιών των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου. Επίσης συστήνονται μόνιμες επιτροπές Διοικητικού Συμβουλίου με αρμοδιότητες σε θέματα Οικονομικών, Ανάπτυξης, Κτιριακών εγκαταστάσεων, οικονομικών εκστρατειών και Στρατηγικού Σχεδιασμού.

Η Εκτελεστική Επιτροπή είναι μια τρίτη σημαντική ομάδα λήψης αποφάσεων σε πολλά σχολεία Waldorf η οποία συνεδριάζει σε εβδομαδιαία βάση για να λάβει αποφάσεις που αφορούν την λειτουργία του σχολείου. Η επιτροπή αποτελείται από τον επικεφαλής διαχειριστή, τον πρόεδρο του Σχολικού Συμβουλίου, τον πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου της Σχολής και εάν απαιτείται από τον επικεφαλής του οικονομικού Τμήματος.

http://leadtogether.org/wp-content/uploads/2014/01/Partnerships-of-Hope-Schaefer.pdf
2.1.3.  Οι Διοικητικές Υπηρεσίες.

Στα πρώτα χρόνια των σχολείων Waldorf, η διοικητική εργασία γινόταν σε εθελοντική βάση. Οι γονείς αναλάμβαναν εκ περιτροπής την απάντηση των τηλεφώνων λειτουργώντας ως ρεσεψιονίστ, ως κηπουροί και ως υπάλληλοι του αρχείου, ακόμη και τηρώντας τα λογιστικά βιβλία. Σήμερα σε γενικές γραμμές τα παλιότερα σχολεία Waldorf διαθέτουν προσωπικό διοικητικής υποστήριξης με αναλογία ενός υπαλλήλου ανά 35 έως 40 εγγεγραμμένα παιδιά. Στόχος της εκάστοτε διοίκησης είναι να συμπεριλάβει διοικητικό προσωπικό αποτελούμενο από εθελοντές αλλά και έμμισθους πετυχαίνοντας μια πιο επαγγελματική διαχείριση. Στις  διοικητικές εργασίες συμμετέχουν όλοι όσοι εργάζονται στο σχολείο. Το διοικητικό προσωπικό λειτουργώντας αθόρυβα είναι επιφορτισμένο να παρακολουθεί την εκτέλεση των εργασιών παρέχοντας τις υπηρεσίες του σε ολόκληρο το σχολείο, υποστηρίζοντας όλα τα όργανα του και διασφαλίζοντας την ομαλή συνεργασία όλων των τμημάτων.

http://urbanprairie.org/wp-content/uploads/2014/04/The-Organization-of-the-Waldorf-School.pdf

Σε ένα τυπικό σχολείο υπάρχουν οι παρακάτω διοικητικές θέσεις:
Διοικητικός Διευθυντής: Θέση πλήρους απασχόλησης με αρμοδιότητα να επιβλέπει όλες τις διοικητικές εργασίες, να ηγείται του διοικητικού προσωπικού και να προεδρεύει σε σχολικές επιτροπές. Υπόλογος στο Διοικητικό Συμβούλιο και στο διδακτικό προσωπικό.
Διευθυντής Εγγραφών: Μια θέση πλήρους απασχόλησης με αρμοδιότητα τον χειρισμό των εγγραφών, τη διαφήμιση, τις συνεντεύξεις, και τις συμβάσεις. Λειτουργεί με ένα βοηθό μερικής απασχόλησης.
Οικονομικός Διευθυντής: Υπεύθυνος για την κατάρτιση του προϋπολογισμού, την τήρηση βιβλίων, τον οικονομικό σχεδιασμό, τους προϋπολογισμούς του κεφαλαίου και εν γένει την οικονομική διαχείριση. Υποστηρίζεται από ένα βοηθό με πλήρες ωράριο και ένα λογιστή.
Συντονιστής Επικοινωνιών: Μια θέση μερικής απασχόλησης με αρμοδιότητα τον χειρισμό όλης της εγγραφής και ηλεκτρονικής επικοινωνίας του σχολείου και τον συντονισμό των εργασιών προγραμματισμού.
Ρεσεψιονίστ και Ασφάλεια: Μία θέση μερικής απασχόλησης.
Συντήρηση και καθαρισμός: Δύο θέσεις μερικής απασχόλησης για την αντιμετώπιση επισκευών και συνεχούς καθαρισμού του κτιρίου.

http://leadtogether.org/wp-content/uploads/2014/01/Partnerships-of-Hope-Schaefer.pdf

3.Οικονομική αυτοτέλεια.

     Το πρώτο σχολείο Waldorf στη Στουτγάρδη αρχικά χρηματοδοτήθηκε από το εργοστάσιο τσιγάρων Waldorf Astoria και τον ιδιοκτήτη του Emil Molt προσωπικά. Οι οικογένειες των παιδιών των εργαζομένων δεν κατέβαλαν δίδακτρα ενώ οικογένειες παιδιών εκτός εργοστασίου συνέβαλαν οικονομικά όσο μπορούσαν. Επιθυμητό ήταν τα σχολεία αυτά να αναπτυχθούν πάνω σε μια ανεξάρτητη οικονομική βάση επιτυγχάνοντας την αυτοσυντήρηση τους. Για τον εμπνευστή τους αυτό θα αποτελούσε απόδειξη εφαρμογής των αρχών που αυτός πρέσβευε˙ Ελευθερία της πολιτιστικής ζωής υποστηριζόμενη από τα κέρδη της οικονομικής ζωής.
Στην πράξη αυτό δεν επιτεύχθηκε ποτέ αφού τα σχολεία Waldorf οικονομικά εξαρτώνται από δίδακτρα και δωρεές που καταβάλουν οι γονείς όπως αυτό ισχύει στις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Βρετανία, τη Γαλλία, την Κίνα και τη Βραζιλία. Σε άλλες πάλι χώρες λειτουργούν με το σύστημα μερικής κρατικής επιχορήγησης όπως Γερμανία, Ολλανδία και Σκανδιναβικές χώρες. Σε κάποιες πολιτείες των Η.Π.Α. λειτουργούν με δημόσιο χαρακτήρα παρέχοντας καλύτερους μισθούς στους εργαζόμενους αλλά και υπακούοντας σε κυβερνητικούς κανονισμούς.
Σύμφωνα με μαρτυρία γονέα που έχει εγγράψει το παιδί του στο Silicon Valley School στην πολιτεία της Καλιφόρνια, Η.Π.Α. η δαπάνη φοίτησης είναι μάλλον μια ακριβή υπόθεση. Τα ετήσια δίδακτρα ξεκινούν από $17,750 για τα τμήματα της προσχολικής ηλικίας και μέχρι την 8η τάξη ενώ στις ανώτερες τάξεις η ετήσια δαπάνη φτάνει τα $24,400. Κατά την άποψη του γονέα, η επιλογή φοίτησης σε ένα τέτοιο σχολείο μάλλον απευθύνεται σε εύπορες οικογένειες που έχουν υψηλές αρχές σε θέματα εκπαίδευσης και επιθυμούν μια υψηλού επιπέδου εκπαίδευση για τα παιδιά τους.



4. Πηγές.

           1)  Partnerships of Hope – Building Waldorf school     communities - Christopher Schaefer

http://leadtogether.org/wp-content/uploads/2014/01/Partnerships-of-Hope-Schaefer.pdf
Title: Partnerships of Hope: Building Waldorf School Communities Author: Christopher Schaefer                                                         © 2012 by AWSNA Publications                                                   ISBN # 978-1-936367-20-7
2)     The art of Administration – Viewpoints on      Professional management in Waldorf schools.
http://leadtogether.org/wp-content/uploads/2014/01/Art-of-Administration-D-Mitchell-et-al..pdf
© Copyright, 1992, 2011 David Mitchell, Chairman, Economic Committee, The Association Of Waldorf Schools of North America.  Mitchell, David, editor THE ART OF ADMINISTRATION Viewpoints on Professional Management in Waldorf Schools                               ISBN # 0-9623978-4-9
3)     The Organization of the Waldorf school                        by Siegfried Finser
http://urbanprairie.org/wp-content/uploads/2014/04/The-Organization-of-the-Waldorf-School.pdf
Title : A Guide to Full Ennrollment                                         Authors : Siegfried Finser                                                          ISBN-10(13): 978-0-9892771-0-5                                            Publisher: Finser Siegfried
4) A Silicon Valley School That Doesn’t Compute                             
    By MATT RICHTEL. October 22, 2011
       








Εγγραφή σε: Αναρτήσεις ( Atom )